Wielokrotnie w praktyce zawodowej spotykam się z nabyciem ziemi rolnej na podstawie tzw. aktu własności ziemi stwierdzającego własność określonych nieruchomości rolnych na rzecz określonej osoby lub osób z dniem 4 listopada 1971 roku. Często w aktach tych występuje jako właściciel jeden z małżonków, czy zatem oznacza to, że nieruchomości te weszły do majątku osobistego tego małżonka?
Ustawa z dnia 26 października 1971 roku o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych miała na celu uregulowanie własności nieruchomości rolnych. Zgodnie z jej zapisami, z dniem 4 listopada 1971 roku osoby, które w tym dniu były samoistnymi posiadaczami nieruchomości wchodzących w skład gospodarstw rolnych przez okres co najmniej 5 lat stawały się ich właścicielami.
art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych „nieruchomości wchodzące w skład gospodarstw rolnych, zwane dalej »nieruchomościami«, i znajdujące się w dniu wejścia w życie ustawy w samoistnym posiadaniu rolników stają się z mocy samego prawa własnością tych rolników, jeżeli oni sami lub ich poprzednicy objęli te nieruchomości w posiadanie na podstawie zawartej bez prawem przewidzianej formy umowy sprzedaży, zamiany, darowizny, umowy o dożywocie lub innej umowy o przeniesienie własności, o zniesienie współwłasności albo umowy o dział spadku”.
art. 1 ust. 2, stanowił, że „rolnicy, którzy do dnia wejścia w życie niniejszej ustawy posiadają nieruchomości jako samoistni posiadacze nieprzerwanie od lat pięciu, stają się z mocy samego prawa właścicielami tych nieruchomości, chociażby nie zachodziły warunki określone w ust. 1. Jeżeli jednak uzyskali posiadanie w złej wierze, nabycie własności następuje tylko wtedy, gdy posiadanie trwało co najmniej przez lat dziesięć”.
W obecnym stanie prawnym wielokrotnie dochodzi do błędnych wniosków osób niezwiązanych z prawem, że skoro na akcie własności ziemi widnieje imię i nazwisko jednej osoby, to tylko ona stała się właścicielem. Przez lata problem ten był przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który kilkukrotnie zmieniał swoje koncepcje. Ostatecznie od lat jednolicie przyjmuje się, że jeżeli w dacie 4 listopada 1971 roku osoba uwłaszczona była w małżeństwie, to nieruchomości przyznane aktem własności ziemi wchodzą w skład majątku wspólnego małżonków.
III CZP 64/87 – Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 16 listopada 1987 r.: Nieruchomość rolna nabyta na podstawie art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 26 października 1971 r. o uregulowaniu własności gospodarstw rolnych (Dz. U. Nr 27, poz. 250 ze zm.) przez jedno z małżonków wchodzi w skład majątku wspólnego obojga małżonków, jeżeli w dacie wejścia w życie tej ustawy stosunki majątkowe pomiędzy małżonkami podlegały ustawowej wspólności majątkowej małżeńskiej.
Kwestia ta jest niewątpliwie istotna, wpływa na zakres dzielenia majątku, rozporządzania nieruchomościami oraz dziedziczenia.
adw. Ewelina Witkowska – Kowalczuk
Bozena :
Witam odziedziczylam majątek odrębny jako darowizna w 1989 będąc w malżeństwie jestem tylko ja wpisana w akt własności teraz się rozwodzimy po 34 latach czy mąż nabył ten majątek przez zasiedzenie i czy po rozwodzie będzie podlegał pod podział majątku dziękuję
E.W. :
Dzień dobry, wymieniła Pani trzy sposoby nabycia własności – dziedziczenie, darowizna i akt własności. Żebym mogła wiarygodnie Pani pomóc musiałabym przejrzeć dokumentację i ustalić jaki charakter ma Pani „akt własności”. Zapraszam do kontaktu drogą telefoniczną: 507 823 331 lub za pośrednictwem maila: adwokat.witkowska@gmail.com
Pytanie :
Witam. Mama z tatą wzięli ślub 10.01 1972 roku. Mąż mamy dostał działkę od swego ojca 26.10.1976.Rodzice byli małżeństwem już.Tato zostawił mamę w 1979 roku i wyjechał za granicę i nie wrócił już. Zostawił ją i dzieci. Moje pytanie ziemia na której stou dom, który razem budowali do kogo należy?
E.W. :
Wszystko zależy od tego pod jakim tytułem prawnym Pani Tato „dostał” nieruchomość od swojego ojca. Proszę to ustalić, wówczas będzie możliwa odpowiedź na to pytanie. Zapraszam na poradę prawną.