Z chwilą śmierci spadkodawcy jego prawa i obowiązki majątkowe przechodzą na spadkobierców ustawowych lub testamentowych. Nie zawsze mamy wiedzę jakie nieruchomości zmarły pozostawił po sobie w spadku. Najbardziej powszechnym rozwiązaniem tego problemu jest sporządzenie spisu inwentarza.
Czym jest spis inwentarza?
To dokument urzędowy, który zawiera wykaz przedmiotów wchodzących w skład spadku, co więcej także wykaz długów obciążających spadek. Żeby uzyskać spis inwentarza należy złożyć wniosek. Może być on skierowany do sądu spadku, bądź bezpośrednio do komornika. Należy wykazać, że jest się spadkobiercą, uprawnionym do zachowku, zapisobiercą, wykonawcą testamentu, tymczasowym przedstawicielem lub wierzycielem mającym pisemny dowód należności przeciwko spadkodawcy. Podmioty te składają się na dwie grupy.
Spadkobiercy uprawnieni do zachowku i zapisobiercy muszą jedynie uprawdopodobnić swoje uprawnienia w przeciwieństwie do tych pozostałych, którzy muszą je wykazać. Z wnioskiem o sporządzenie spisu inwentarza mogą wystąpić też prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka, a w dodatku może to zrobić także spadkobierca wydziedziczony pod warunkiem, że jest uprawniony do zachowku.
Wniosek o spis inwentarza do sądu
Wniosek o spis inwentarza składa się według ostatniego miejsca stałego pobytu spadkodawcy. W razie niemożności ustalenia tego miejsca, powinniśmy udać się do sądu miejsca, w którym znajduje się majątek spadkowy, bądź jego część. W sytuacji, gdy nie ma możliwości ustalenia żadnego z wyżej wymienionych, sądem spadku jest sąd rejonowy miasta stołecznego Warszawy. Od wniosku do sądu pobiera się opłatę w wysokości 100 złotych. Postanowienie o spisie inwentarza wydaje sąd. Jest ono zamieszczane na stronie internetowej oraz na tablicy ogłoszeń sądu spadku. Powinno być zaopatrzone we wzmiankę o wykonalności, która znajduje się na odpisie postanowienia. W dalszej kolejności akt jest doręczany wnioskodawcy, a ten następnie musi dostarczyć go komornikowi. Podmiotowi, który nie zgadza się z jego treścią przysługuje zażalenie. Osoby uprawnione do bycia wnioskodawcą w tej sprawie, mogą na mocy postanowienia uczestniczyć w sporządzaniu spisu inwentarza tj. zgłaszać przedmioty należące do spadku, długi spadkowe czy przedmioty zapisów windykacyjnych.
Wniosek o spis inwentarza do komornika
Dużo prostszym i szybszym sposobem jest złożenie wniosku o spis inwentarza do komornika. Opłata od wniosku to 400 złotych, do tego mogą dojść dodatkowe opłaty związane z poszukiwaniem majątku.
Wniosek jest zazwyczaj dostępny w formie formularza na stronie internetowej danego komornika. Po złożeniu wniosku komornik podejmuje się niezwłocznie sporządzenia spisu inwentarza i zawiadamia o tym sąd spadku, który następnie wydaje postanowienie. Komornik ustala z urzędu przedmioty, które powinny być zawarte w spisie inwentarza. Nadzór nad czynnościami sprawuje sąd rejonowy. Sporządzenie spisu inwentarza ma miejsce w obecności 2 świadków. Po wykonaniu postanowienia komornik przesyła akta sądowi rejonowemu. W razie, gdy nie ustali żadnego majątku spadkodawcy, powinien zamieścić w protokole z czynności tylko same długi spadkowe. Powinien wtedy zwrócić się do wierzyciela o podanie ich wysokości według stanu na dzień otwarcia spadku. W razie ujawnienia majątku lub długu w późniejszym czasie, protokół spisu inwentarza może zostać uzupełniony.
W jaki sposób komornik szuka majątku spadkowego?
Komornik dysponuje prawem do przeprowadzenia szeregu czynności w celu ustalenia majątku zmarłego. W takiej sytuacji może skierować zapytania do instytucji. Pierwszą możliwą jest Zakład Ubezpieczeń Społecznych/ Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego celem ustalenia rachunku bankowego, pracodawcy, organu rentowo/emerytalnego, czy działalności gospodarczej. W Urzędzie Skarbowym może ustalić również pracodawcę, rachunek bankowy lub działalność gospodarczą. Centralna Ewidencja Pojazdów i Kierowców jak sama nazwa wskazuje, umożliwia ustalenie pojazdów. W starostwie powiatowym bądź urzędzie gminy komornik ustala nieruchomości. Natomiast w spółdzielni mieszkaniowej dowiaduje się o statusie prawnym mieszkania.
Więcej o dziedziczeniu nieruchomości -> link
Zarówno poszukiwanie majątku, jak i regulowanie spraw spadkowych bywa skomplikowane, zwłaszcza, jak się okazuje, że status prawny nieruchomości nie jest uregulowany. Warto skorzystać z pomocy adwokata, aby nie popełnić żadnego błędu w sprawie. Zapraszamy do współpracy.
Asystent prawny Gabriela Konopko
Kancelaria Adwokacka adwokat Ewelina Witkowska – Kowalczuk
Tel. 507 823 331