Dnia 27 maja 2019 roku Prezydent podpisał Ustawę z dnia 26 kwietnia 2019 r. o zmianie ustawy o kształtowaniu ustroju rolnego oraz niektórych innych ustaw, która wejdzie w życie po 14 dniach od jej ogłoszenia. Jest to długo wyczekiwana zmiana, która pozwoli wyjść z patowych sytuacji w szczególności w sprawach o dział spadku, zniesienie współwłasności i podział majątku, gdy nie odbywa się między osobami bliskimi w rozumieniu ustawy – a to przypadek częsty.
Najważniejsze zmiany:
- zwiększono wielkość działki, którą będzie można nabyć nie będąc rolnikiem z 0,3 ha do 1 ha,
- wyłączono stosowanie przepisów u.k.u.r. do nieruchomości rolnych:
– w których grunty, oznaczone w ewidencji gruntów i budynków jako grunty pod stawami rybnymi, stanowią co najmniej 70% powierzchni nieruchomości,
– nabytych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa jako tzw, „ogródki przydomowe,
- rozszerzono krąg osób bliskich, które mogą nabywać grunty rolne bez ograniczeń ustawowych o rodzeństwo rodziców oraz pasierba (cały katalog: zstępny, wstępny, rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, małżonek, osoba przysposabiająca i przysposobiona, pasierb),
- uwolniono nabycie gruntów rolnych w toku postępowania egzekucyjnego i upadłościowego, w wyniku zniesienia współwłasności, podziału majątku wspólnego po ustaniu małżeństwa oraz działu spadku oraz w wyniku podziału, przekształcenia, bądź łączenia spółek prawa handlowego,
- zmniejszono z 10 do 5 lat okres przez który nabywca nieruchomości rolnej jest obowiązany prowadzić gospodarstwo rolne, w skład którego weszła nabywana nieruchomość oraz okres, w trakcie którego nabyta nieruchomość nie może być zbyta ani oddana w posiadanie innym podmiotom,
- Doprecyzowano regulacje dotyczące ubiegania się o wyrażenie zgody przez KOWR na nabycie nieruchomości rolnej przez osoby niespełniające wymagań z ustawy, nie mające statusu rolnika indywidualnego.
W mojej ocenie to najistotniejsze zmiany, które w praktyce nastręczały licznych problemów i blokowały obrót ziemią rolną. Częstokroć wprowadzone w 2016 roku przepisy ograniczające obrót ziemią rolną prowadziły do całkowitej blokady postepowań o zniesienie współwłasności, dział spadku, czy podział majątku wspólnego. Sądy wymagały pisemnej zgody na nabycie udziału przez osobę niespełniającą kryteriów osoby bliskiej, uzyskiwanie zgody, przez nieprecyzyjne przepisy było wręcz niemożliwe do osiągnięcia, co wprowadzało blokadę w postępowania sądowych. Stąd też powyżej opisane zmiany pozwolą odblokować procesy działowe, co było zmianą oczekiwaną i pożądaną.